7 วิธี ขจัดสิ่งปนเปื้อนในคลีนรูม (Reduce Contamination in Cleanrooms)

ห้องคลีนรูม Cleanroom หรือ ห้องสะอาด เป็นชื่อที่เราคุ้นหูกันดีว่าห้องนี้จะต้องสะอาด จุดประสงค์มีไว้เพื่อให้ห้องมีความสะอาด ถูกสุขอนามัย ปราศจากฝุ่น เชื้อโรคต่างๆ และให้สภาพแวดล้อมเป็นไปตามข้อกำหนดของห้องคลีนรูมโดยเฉพาะ และการวัดฝุ่นตามมาตรฐาน ISO 14644

วันนี้ Cleanroom by VOV จะมาบอกเคล็ดลับให้รู้กัน!

โดยการขจัดสิ่งปนเปื้อนในห้องคลีนรูมมีวิธีดังนี้

1) ปฏิบัติตนให้มีสุขอนามัยที่ดีอยู่เสมอ (Practice Good Hygiene)

เกือบประมาณ 75 - 80 % ในขณะทดสอบค้นพบฝุ่นหรือสิ่งปนเปื้อนอยู่ในห้องคลีนรูม สิ่งปนเปื้อนเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไรละ??

เกิดจากฝุ่นที่ติดตามผิวหนัง เส้นผม เครื่องสำอาง เช่น น้ำหอม ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย หรือแม้แต่ผลิตภัณฑ์ต่างๆที่ใช้ในห้องคลีนรูม เป็นต้น สิ่งเหล่านี้เป็นสาเหตุหนึ่งที่ต้องตระหนักซึ่งเป็นสิ่งสำคัญ 

การปฏิบัติตามสุขอนามัยที่ดีเป็นสิ่งสำคัญสำหรับพนักงานและง่ายต่อการควบคุมสภาพแวดล้อมที่อยู่ภายในห้องคลีนรูมให้เป็นไปตามข้อกำหนด
 

2) ใช้ผ้าคลุมเครื่องจักรป้องกันสิ่งปนเปื้อน (Wear Required Protective Equipment) 

ไม่เพียงแต่พนักงานเท่านั้นที่จะต้องสวมชุดป้องกัน เครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ จะต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะเครื่องมือที่อยู่ในห้องคลีนรูม ควรใช้ผ้า Fabric คลุมเพื่อป้องกันความเสียหายที่จะเกิดขึ้น

เนื่องจากสิ่งปนเปื้อน อาจจะติดเกาะอยู่กับเครื่องจักร ในขณะทำงานสิ่งเหล่านี้มีการสั่นสะเทือนทำให้สิ่งปนเปื้อนต่างๆตกลงมาตามแรงโน้มถ่วง เนื่องจากอากาศภายในห้องจะต้องมีการควบคุมสภาพแวดล้อมภายในห้องให้เป็นอากาศสะอาดได้มากที่สุด
 

3) ใช้อุปกรณ์สำหรับห้องคลีนรูมโดยเฉพาะ (Designate “Cleanroom Only” Supplies)

ไม่ต้องแปลกใจเลยที่คุณเป็นแหล่งที่มาของการปนเปื้อนที่พบบ่อยที่สุด 
ตัวอย่างเช่น ในขณะที่เรานำปากกาเข้า - ออก ห้องคลีนรูม อาจจะดูเหมือนไม่มีอันตรายใดๆ 

แต่รู้หรือไม่!
การที่นำปากกาเข้า - ออก ห้องคลีนรูมนั้น สามารถทำให้เกิดสิ่งปนเปื้อนที่มีมากเกินจากภายนอกเข้ามาสู่ภายในได้อย่างไม่รู้ตัว ไม่เพียงแค่ปากกา แต่อุปกรณ์อื่นๆ เช่น สมุด กระดาษ ก็ยังมีสิ่งปนเปื้อนติดเข้ามาได้ เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้มีสิ่งปนเปื้อนแพร่กระจายในห้อง เราควรใช้อุปกรณ์ที่ออกแบบมาสำหรับห้องคลีนรูมโดยเฉพาะ
 

4) ให้ความใส่ใจกับมือ (Be Especially Mindful of Hands)

อาจจะมีข้อสงสัยว่าเกี่ยวอะไรกับมือใช่มั้ยคะ ?? 

การใส่ใจในเรื่องความสะอาดเป็นเรื่องดี แต่อย่าลืมว่าต้องเริ่มต้นที่ตัวเราก่อน
หากเราใช้มือเปล่าสัมผัสกับสิ่งของ แน่นอนอยู่แล้วว่าสิ่งปนเปื้อนที่ติดอยู่ที่มือเราก็จะเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปสู่
อีกที่หนึ่ง สิ่งปนเปื้อนเหล่านี้อาจติดอยู่ตามเสื้อผ้า ก่อนเข้าห้องคลีนรูมก็เป็นไปได้

เพื่อให้เกิดความสะอาด เราควรสวมใส่ถุงมือที่ใช้ในห้องคลีนรูมโดยเฉพาะ ถุงมือนี้ถูกออกแบบมาเพื่อใช้ครั้งเดียวเท่านั้นและสัมผัสสิ่งอื่นๆเท่าที่จำเป็นในขณะที่สวมถุงมือด้วยนะคะ

5) แต่งกายอย่างรัดกุม (Don Gear Properly)

เป็นที่รู้กันดีว่า ห้องคลีนรูมจะต้องเป็นห้องที่สะอาด การสวมชุดสม๊อคทำงานไม่ได้ไม่เพียงแค่ป้องกันการการปนเปื้อนเท่านั้น แต่ยังเป็นวิธีการหนึ่งที่จะป้องกันไม่ให้สิ่งปนเปื้อนกระทบต่อเสื้อผ้าของคุณโดยตรงด้วย เพราะสิ่งปนเปื้อนเหล่านี้ตกลงมาตามแรงโน้มถ่วง  

ก่อนจะเข้าห้องคลีนรูม เราควรตรวจสอบการแต่งกายอย่างรัดกุมตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า มีรายละเอียด ดังนี้

• การสวมหมวก (Mopcab)
• ผ้าปิดปาก (Mask)
• ถุงมือ (Glove)
• ชุดสม๊อคป้องกันไฟฟ้าสถิตย์ (Jump Suite)
• รองเท้าคลีนรูม (Cleanroom Shoes)
• ถุงคลุมรองเท้า (Shoes Cover)

6) จำกัดการพูดคุย (Limit Speaking)

“Zero Speaking” บางสถานที่มีนโยบายให้พูดเท่าที่จำเป็นขณะอยู่ในห้องคลีนรูม จากงานวิจัยพบว่า การพูด 100 คำ เกิดการแพร่กระจายได้มากถึง 250 อนุภาคที่ออกมาจากน้ำลายในขณะพูด 

การไอ การจาม ก็มีส่วนเช่นเดียวกัน สามารถแพร่กระจายมากกว่าการพูดถึง 5,000 - 1,000,000 อนุภาค นี่จึงเป็นเหตุผลที่จะต้องสวมใส่ผ้าปิดปาก (Mask) อยู่ตลอดเวลาขณะปฏิบัติงาน

7) จำกัดการเข้าออกสถานที่ปฏิบัติงาน (Take Care When Entering & Exiting)

มาตรการการจำกัดคนเข้า - ออก ห้องคลีนรูม เป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งที่ควรตระหนัก การป้องกันบุคคลภายนอกเข้าไปในห้องสามารถลดการปนเปื้อนจากการเข้า - ออก และการทำงานได้เป็นอย่างดี ควรตรวจสอบการเปิด - ปิดประตูเพื่อให้แน่ใจว่าประตูถูกปิดมิดชิด ไม่ให้ฝุ่นหรือสิ่งปนเปื้อนเข้าไปในห้องคลีนรูมได้ ทั้งนี้ยังมีนวัตกรรมเคลื่อนที่ได้ อย่าง "รถพยาบาลกำจัดสิ่งปนเปื้อน" จากสิงคโปร์ที่ช่วยกำจัดการปนเปื้อนและเป็นนวัตกรรมที่เหมาะสมกับยุคการแพร่ระบาดของโควิด-19 อย่างยิ่ง!