“Cleanroom นิยมใช้ในธุรกิจมายาวนาน ตอบโจทย์การผลิตในอุตสาหกรรมแต่ละประเภท ด้วยค่าความสะอาดที่แตกต่างกันออกไป”
Cleanroom - คลีนรูม มีวิวัฒนาการมาอย่างยาวนาน จากจุดเริ่มต้นในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ สู่งานวิจัยของกองทัพ และพัฒนาต่อยอดสู่ธุรกิจและอุตสาหกรรม สร้างประโยชน์และมูลค่าทางเศรษฐกิจมหาศาล ด้วยการผลักดันนวัตกรรมอย่างไม่มีที่สิ้นสุด เรามาดูกันว่า ห้องคลีนรูมใช้ในธุรกิจ อุตสาหกรรม ประเภทใดบ้าง
แต่ก่อนอื่น ต้องทำความเข้าใจให้ตรงกันก่อนว่า Cleanroom แบ่งได้หลายประเภท ขึ้นอยู่กับหัวข้อที่นำมาใช้ในการแบ่ง เช่น ประเภท, การไหลเวียนของอากาศ, อุตสาหกรรม, ประเภทธุรกิจ ฯลฯ
สำหรับ 10 ธุรกิจ นิยมใช้ห้องคลีนรูม เป็นการรวบรวมข้อมูลขึ้นเท่านั้น และไม่ใช่การจัดลำดับความสำคํยแต่อย่างใด ส่วนจะมีอะไรบ้าง และใช้ Cleanroom เพื่ออะไร ตามไปดูกันเลย
ห้องแล็บ ห้องวิจัยทางวิทยาศาสตร์ นิยมใช้ Cleanroom มาก เพื่อวัตถุประสงค์ในเรื่องควบคุมความสะอาด การทดลอง เพาะเชื้อ ส่วนใหญ่ใช้คลีนรูมประเภท BCR - Biological Cleanroom หรือ ห้องความดันลบ เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคหลุดออกมาสู่ภายนอก
สำหรับ Cleanroom ที่ใช้ในโรงพยาบาล โดยเฉพาะห้องผ่าตัด มีสเปคสูงและต้องได้รับการออกแบบ ก่อสร้างอย่างพิพิถัน จัดวางระบบดีที่สุด เพื่อรักษาความสะอาด คลีนรูมในโรงพยาบาลนิยมใช้ทั้งแบบ ICR ห้องความดันบวก และ BCR ห้องความดันลบ ควบคู่กัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการใช้งานเป็นหลัก
หากเป็นห้องผ่าตัด, ห้องศัลยกรรม, ผ่าตัดหัวใจ, ผ่าตัดสมองนิยมใช้ห้องความดันบวก ป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ภายในห้อง ส่วน Cleanroom ความดันลบที่ใช้ในทางการแพทย์ ใช้สำหรับผู้ติดเชื้อและกักันโรค เห็นผลและแสดงบทบาทได้อย่างชัดเจน ในช่วงการแพร่ระบาด Covid - 19
ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ธุรกิจและอุตสาหกรรมเสริมความงาม มีอัตราเติบโตอย่างก้าวกระโดด จนเกิดโรงงานการผลิตขึ้นเป็นจำนวนมาก และการสร้างห้อง Cleanroom ก็เป็นที่ต้องการเพื่อใช้ผลิตเครื่องสำอางค์ ซึ่งจำเป็นต้องใช้ห้องคลีนรูมแบบความดันบวก เพื่อควบคุมฝุ่น ไม่ให้ตกลงสู่ผลิตภัณฑ์
นอกจากนี้ เครื่องสำอางค์ยังถูกจัดเป็นสินค้าควบคุม ต้องได้รับการตรวจสอบจากสำนักงานอาหารและยา (อย.) เพื่อให้ได้มาตรฐาน Asean GMP และ ISO 22716 หรือ GMP Europe อีกด้วย
อาหารและยา เป็นสิ่งที่นำเข้าสู่ร่างกาย จึงมีความสำคัญและอันตรายพอ ๆ กัน ต้องระมัดระวังในการผลิตเป็นพิเศษ สำหรับห้อง Cleanroom ที่ใช้กับโรงงานผลิตอาหารและยา จะเป็นแบบความดันลบ BCR ใช้เพื่อการปรุงอาหารและยา ควบคุมประสิทธิภาพขั้นสูงสุด
ในส่วนของคลีนรูมกับอุตสาหกรรมผลิตอาหาร จำเป็นต้องติดตั้งและใช้งานร่วมกับ ห้องเย็น ด้วย
ในธุรกิจกล่มอุตสาหกรรม “ปิโตรเคมี” และ “ผลิตสี” เรื่องของความสะอาด การป้องกันสิ่งแปลกปลอม ไม่ให้เข้าสู่กระบวนการผลิต นับเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะฝุ่นขนาดเล็ก ถ้าหลุดรอดเข้าไป อาจทำให้เกิดความเสียหายมูลค่ามหาศาล เช่น หากมีฝุ่นเศษผงปนเปื้อนในน้ำมัน ต้องทำการกลั่นใหม่ทั้งหมด
โดยคลีนรูมที่ใช้ในอุตสาหกรรมปิโตรเคมีและผลิตสี นิยมใช้ ICR ห้องความดันบวก เพื่อป้องกันฝุ่น ไม่ให้เข้ามาภายในห้อง รักษาความสะอาดขั้นสูงสุดในกระบวนการผลิต
ห้องปฏิบัติการไวรัสวิทยา นับเป็นห้องที่ละเอียดอ่อน และจัดว่ามีความมั่นคงสูง โดยใช้เพาะเชื้อโรค ผลิตวัคซีน ทดลองวิทยาศาสตร์ ต้องระมัดระวังเรื่องการแพร่กระจายของเชื้อโรค ดังนั้น ต้องเปฺ็นห้องในกลุ่ม BCR ความดันลบ เพื่อควบคุมแรงกดอากาศภายในห้อง ให้น้อยกว่าบรรยากาศภายนอกอยู่เสมอ
อย่างที่เรารู้กันว่า ฟิล์ม และ เลนส์ ทุกชนิด บอบบางมาก ฝุ่นละอองแม้เพียงเล็กน้อย สามารถสร้างปัญหาความเสียหายให้เกิดกับชิ้นส่วนผลิตภัณฑ์เหล่านี้ได้ ส่งผลให้ชิ้นส่วนชำรุดระหว่างการผลิต ห้องคลีนรูมที่เหมาะกับอุตสาหกรรมผลิตเลนส์และฟิล์ม คือ ICR ห้องความดันบวก ป้องฝุ่นไม่ให้เข้ามาภายในห้อง
อุตสาหกรรมเครื่องบิน และการผลิตชิ้นส่วนอวกาศ จำเป็นต้องใช้ความแม่นยำในการประกอบชิ้นส่วนสูงมาก เศษฝุ่นเพียงเล็กน้อย อาจทำให้เกิดการคลาดเคลื่อน สร้างปัญหาใหญ่หลวงขึ้นได้ สภาพแวดล้อมในการผลิตต้องถูกควบคุมเป็นพิเศษ เพื่อป้องกันสิ่งปนเปื้อน คลีนรูมสำหรับใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องบินและชิ้นส่วนอวกาศ นิยมใช้ตั้งแต่ระดับ Class 5 เป็นต้นไป
ไมโครชิป ชิ้นส่วนขนาดเล็ก แต่มีความสำคัญในระบบอิเล็กทรอนิกส์ เสี่ยงต่อการปนเปื้อนฝุ่นละอองสูงมาก โดยเฉพาะในขั้นตอนการประกอบไมโครชิปเข้ากับวงจรอิเล็กทรอนิกส์ จำเป็นต้องใช้ห้อง Cleanroom ที่มีค่าความสะอาดตั้งแต่ Class 6 เป็นต้นไป
แผงวงจรชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ นับเป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ที่จำเป็นต้องใช้ห้อง Cleanroom ความดันบวก ในระดับอุตสาหกรรม ICR - Industrial Cleanroom เพื่อป้องกันไม่ให้ฝุ่นละอองลงไปจับตัวบนชิ้นส่วน ซึ่งอาจทำให้ระบบอเล็กทรอนิกส์ทำงานไม่สมบูรณ์
ทั้งหมด รวม 10 ธุรกิจที่เหมาะกับการใช้ Cleanroom ส่วนรายละเอียดเชิงลึกจะเป็นอย่างไร และควรกำหนดสเปคค่าความสะอาดในะดับไหน ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญจาก VOV คลิกที่นี่ได้เลย
รวมธุรกิจที่นิยมใช้ห้อง Cleanroom ทั้งในรูปแบบ ICR และ BCR ส่วนใหญ่เป็นอุตสาหกรรมการผลิตขั้นสูง เน้นความสะอาด ไม่มีฝุ่น มี 10 ประเภท ห้องแล็ป, โรงพยบาบาล - ห้องผ่าตัด, ผลิตเครื่องสำอางค์, ผลิตอาหารและยา, ปิโตรเคมีและผลิตสี, ห้องปฏิบัติการไวรัส, เลนส์และฟิล์ม, เครื่องบิน ชิ้นส่วนอวกาศ, ไมโครชิป และชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิก โดยสเปคขึ้นอยู่กับความเหมาะสม และปัจจัยการผลิตด้วย